Narciarski urlop w wolnocłowym rejonie sportów zimowych może obniżyć koszty wyjazdu. W Europie są trzy takie miejsca, w których oprócz sportów zimowych można zrobić bezcłowe zakupy: Livigno we Włoszech, Samnaun w Szwajcarii oraz Księstwo Andory. Niezliczone sklepy umożliwiają tutaj narciarzom kupowanie produktów tańszych o cło i akcyzę. Szczególnie korzystne są tu ceny alkoholu, papierosów, benzyny i artykułów elektroniki użytkowej.
Co można kupić w strefie wolnocłowej?
Podobnie jak we wszystkich innych strefach wolnocłowych, w Livigno, Samnaun i Andorze obowiązują pewne zasady dotyczące tego, ile jedna osoba może zabrać ze sobą na użytek własny. Kiedy urlopowicze opuszczają Livigno, mogą na przykład przewieźć w bagażu tylko jeden karton papierosów (równowartość 200 sztuk), dwa litry napojów alkoholowych o zawartości mniejszej niż 22 procent alkoholu, jeden litr alkoholu wysokoprocentowego, 16 litrów piwa oraz trzy lub cztery flakony perfum. Pozostałe produkty mają limit cenowy, który wynosi 300 euro na osobę (150 euro dla dzieci poniżej 15 roku życia). To, co kupujesz, musi być przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego, nie na handel. W Andorze obowiązują mniej restrykcyjne zasady.
W sklepie nikt nie powstrzyma cię przed zakupem większej ilości towarów niż możesz legalnie wywieźć ze strefy wolnocłowej (z wyjątkiem tytoniu). Przekraczając granicę, będziesz jednak musiał je zadeklarować i zapłacić cło przywozowe. W przeciwnym razie grozi ci grzywna, twoje zakupy zostaną skonfiskowane, a ty możesz zostać oskarżony o przemyt.
Strefa wolnocłowa w Livigno
Oprócz dziewiczej przyrody i licznych stoków narciarskich Livigno cieszy się statusem strefy wolnocłowej z pewnymi ulgami i zwolnieniami podatkowymi. Oznacza to, że odwiedzający region mogą kupić tu całą gamę towarów w bezkonkurencyjnych cenach. W porównaniu z resztą Włoch w Livigno szczególnie tanie jest paliwo. Obecnie średnia cena benzyny Super wynosi tutaj 1,30 euro za litr, podczas gdy w innych rejonach Włoch za taką sama ilość paliwa trzeba zapłacić od 1,74do 1,80 euro.
Turyści mogą również korzystać z taniej oferty wyrobów tytoniowych, alkoholu, perfum, urządzeń elektronicznych i wielu innych. Zakup artykułów objętych zwykle akcyzą został ograniczony do określonej ilości, która podaliśmy powyżej. Natomiast dla wszystkich innych towarów ustalono wartość, której nie można przekroczyć. Jeśli kwota ta zostanie przekroczona, wówczas zakup musi zostać odprawiony na stacji celnej w Foscagno lub w szwajcarskim urzędzie celnym.
Livigno ciągnie się na długości 7 kilometrów wzdłuż rzeki Spöl i posiada liczne sklepy i małe supermarkety – w sumie ponad 250! Są otwarte siedem dni w tygodniu i można tu dostać wszystko, czego pragnie serce. Wiele starych kamiennych i drewnianych domów zostało pięknie odrestaurowanych i są teraz luksusowymi butikami, które rywalizują ze Złotym Trójkątem w Mediolanie. Do sklepów warto zajrzeć w pierwszej połowie tygodnia, bo w sezonie pod koniec tygodnia zdarza się, że cześć regałów świeci pustkami a w sklepach panuje tłok.
Tło historyczne
Livigno to ważny na skalę międzynarodową ośrodek sportów zimowych położony we włoskiej prowincji Sondrio w Lombardii. Wioska położona jest w dzikiej i zacisznej dolinie na wysokości 1800 metrów. Jej wolnocłowy status jest bezpośrednio związany z tym odizolowanym położeniem: do 1952 roku, kiedy to otwarto dla ruchu zimą przełęcz Foscagno (łączącą Bormio z Livigno), miejscowość była niedostępna przez kilka miesięcy.
Już w XVII wieku Graubündenowie, panowie alpejskiej doliny Valtellina, zdecydowali o całkowitej autonomii Livigno pod względem prawnym i ekonomicznym. Ponadto, Livigno zostało ogłoszone przez Napoleona w 1805 roku strefą wolnocłową, ze względu na swoje szczególne położenie. W 1818 r. przywileje te zostały uznane przez Austro-Węgry, w 1910 r. Włochy potwierdziły specjalny status Livigno, a w 1960 r. uczyniła to Wspólnota Europejska.
Narciarski raj
Narciarze i snowboardziści znajdą w Livigno 115 kilometrów tras o różnym stopniu trudności. Do tego dochodzi ponad 30 nowoczesnych wyciągów, trasa biegowa biegnąca przez całą dolinę oraz dwa topowe snow parki. Odbywają się tam zawody na najwyższym poziomie, które przyciągają sportowców z całego świata. W Livigno znajduje się ponad 100 hoteli, 1250 apartamentów, lokali AirBnB, jak również pensjonatów na każdą kieszeń. Na après-ski wybór jest trudny: są tu puby, winiarnie, kluby nocne, kino, kręgle, bilard i hotelowe spa. Tutejsze biuro turystyczne organizuje w sezonie również mnóstwo imprez.
Zimą do Livigno można dojechać z Bormio lub ze Szwajcarii przez płatny tunel Munt La Schera, który od 1968 roku łączy Dolną Engadynę i Zernez z Livigno i znacznie ułatwia dojazd. Droga ma jednak tylko jeden pas ruchu, dlatego ruch odbywa się wahadłowo. W sobotę, gdy następuje zmiana turnusów tunel otwarty jest dla wyjeżdżających z Livigno od 5:00 do 10:00. Kto nie zdąży opuścić doliny, będzie musiał poczekać do godziny 18:00. Wjazd do Livigno przez tunel możliwy jest w soboty od 11:00 do 18:00. W pozostałe dni ruch odbywa się wahadłowo. Szczególnie w weekendy oraz na początku i końcu wakacji trzeba się spodziewać długich kolejek: Korki zwiększają dodatkowo kontrole celne.
Bezcłowe zakupy w Samnaun
Samnaun, leżące na wschodnim krańcu kantonu Gryzonia, jest jedyną strefą wolnocłową w Szwajcarii. Podobnie jak w przypadku Livigno, przywileje celne Samnaun wynikają z położenia geograficznego tej miejscowości.
Samnaun składa się z pięciu wiosek, które leżą w dolinie na wysokości od 1700 do 1840 metrów. Do 1912 roku istniała tylko jedna droga wiodąca ze Spiss w Austrii. Aby dotrzeć do reszty Szwajcarii, mieszkańcy Samnaun musieli przejść przez terytorium Austrii. Z tego powodu Samnaun przez wieki było rajem dla przemytników. Nosili towary w dużych plecakach po stromych górskich ścieżkach. Do dziś liczne nazwy ze słowem „przemytnik” (Schmuggler) przypominają o tym „zawodzie”, podobnie jak trasa przemytników w rejonie narciarskim Ischgl-Samnaun.
Perfumy, kosmetyki, wina, przedmioty luksusowe itp.
Większość z ponad 50 sklepów skupiona jest we wsi Samnaun i – znacznie mniej – w Ravaisch. W miejscowościach Laret, Compatsch i Plan znajdziecie maksymalnie po trzy sklepy. Przede wszystkim można tu kupić perfumy i kosmetyki znanych marek, alkohole i wina, tytoń, odzież i dodatki, biżuterię oraz przedmioty luksusowe. Godziny otwarcia są bardzo hojne jak na szwajcarskie standardy. Stacje benzynowe są czynne 24 godziny dzięki automatom sprzedażowym.
Après-ski odbywa się w barach i pubach i ma znacznie spokojniejszy charakter niż w sąsiednim Ischgl po austriackiej stronie granicy. Polecamy wizytę w parku wodnym Alpenquell w Compatsch z basenami, saunami i strefami wellness.
Pierwsze trasy narciarskie w Samnaun zostały wytyczone w połowie lat 50. Dziś Samnaun połączone z Ischgl stanowi jeden z największych i najnowocześniejszych terenów narciarskich w Alpach Wschodnich. Silvretta Arena oferuje po obu stronach granicy łącznie 239 kilometrów tras oraz 45 wyciągów. Znajdziecie tu również pierwszą na świecie dwupoziomową kolej gondolową zabierającą na pokład do 180 pasażerów.
Do Samnaun nadal najłatwiej dotrzeć starą drogą ze Spiss. Druga prowadzi z Vinadi w Szwajcarii, jest bardzo wąska, ma wiele ostrych zakrętów i nieoświetlonych tuneli. Jeśli nie przeszkadza Ci to, zostaniesz nagrodzony szalenie romantycznym krajobrazem. Oczywiście narciarze mogą dostać się do Samnaun na nartach cudowną, długą trasą przemytników.
Strefa wolnocłowa w Andorze
Andorra la Vella jest stolicą Księstwa Andory. Znajduje się na wysokości około 1000 metrów. Pewien amerykański dziennikarz tymi słowami opisał to miasto:
„Wyobraź sobie największą znaną Ci strefę wolnocłową i pomnóż ją przez sto”.
To małe państwo we wschodnich Pirenejach, faktycznie wciśnięte pomiędzy Francję i Hiszpanię, ma ponad 1500 sklepów wolnocłowych, które mogą zaspokoić wszystkie gusta i budżety.
Scena handlowa skupia się głównie na dwóch ulicach: Avinguda Meritxell w Andorra la Vella i Avinguda Carlemany w Escaldes-Engordany tuż obok. Najlepiej poruszać się pieszo, gdyż zwykle tłoczą się tu zakupoholicy z Hiszpanii i Francji, a ruch uliczny regularnie się korkuje. Poza stolicą centra handlowe znajdują się w Pas de la Casa (w rejonie narciarskim Grandvalira) oraz w Sant Julià de Lòria. Niestety trzeba to jasno powiedzieć: korzyści cenowe z zakupów bezcłowych w ostatnich latach zmalały, nie można już tak wiele zaoszczędzić jak wcześniej. Po zakupach i jeździe na nartach najlepszym miejscem na relaks jest jedno z największych uzdrowisk w południowej Europie – futurystyczne Caldea.
Andora szczyci się tytułem największego rejonu narciarskiego w południowej Europie. Stoki znajdują się w Grandvalira i Vallnord, oddalonych nie więcej niż 20 kilometrów od stolicy. Te dwa tereny narciarskie oferują łącznie 178 tras (w sumie około 285 kilometrów) i 111 wyciągów.
Przydatne wskazówki
- Przed wyjazdem do Livigno, Samnaun czy Andory sprawdź „normalną” cenę przedmiotów, które chciałbyś kupić.
- Oprócz alkoholu, perfum, papierosów i benzyny, ceny artykułów w strefie wolnocłowej mogą być mniej korzystne niż np. w przypadku specjalnych ofert w dużych sklepach , zwłaszcza internetowych.
- Zapoznaj się z odpowiednimi przepisami celnymi. Można je znaleźć na stronach internetowych lub bezpośrednio na miejscu. W razie wątpliwości zapytaj celników.
- Przyjeżdżając samochodem, bak powinien być prawie pusty – benzyna i olej napędowy są tu bezkonkurencyjnie tanie.
- Podróżni powinni szczególnie sprawdzić przepisy francusko-hiszpańskie, ponieważ oba kraje przeprowadzają kontrole celne na granicy.
- Kontrole zdarzają się także na trasach narciarskich po austriackiej stronie – celnicy wyrywkowo kontrolują zawartość plecaków narciarzy powracających ze szwajcarskiej części terenu narciarskiego.
- Zakupy bezcłowe mają ograniczenia – pamiętaj, że podczas powrotu do UE niektóre ilości towarów są ograniczone.